Ուսուցման, դասավանդման և դասավանդում սովորեցնելու մասին։ Ջորջ Պոյա. Վերլուծություն

Անդրադառնամ նախ այն մտքին, որ դասավանդումը գիտություն չէ, ինչ խոսք համաձայն եմ մտքի հետ, թերևս դասավանդումը հնարավոր չէ գիտություն համարել, բայց գտնում եմ որ դասավանդումը մի քանի հումանիտար գիտությունների միացմամբ և որոշակի մակարդակի ուսուցում պահանջող մասնագիտություն է։

Միանշանակ և աներկբա համաձայն եմ մտքի հետ, որ դասավանդումը պահանջում է ուղեղը միշտ ճկուն պահել, մշտապես ինքնակրթվել և գիտելիքները թարմացնել։ Դասավանդումը ըստ իս, մշտապես նորը բացահայտելու, ուսումնասիրելու, հետազոտելու և նույն խանդավառությամբ փոխանցելու մասին է։

Համաձայն եմ մտքի հետ, որ անհրաժեշտ է գտնել դասավանդման նպատակը, այսինքն դասավանդումը ենթադրվում է որ պետք է դինամիկ լինի, անընդհատ մոտիվացիա լինի նորը սովորելու, իսկ մոտիվացիայի աղբյուրը` դասավանդողի կողմից պարբերաբար ընդգծել որևէ գիտելիքի անհրաժեշտությունը և ամենակարևորը պիտանիությունը։ Երբ որևէ գործողության մեջ դրվում է հասկանալի նպատակ, ապա պարզ է դառնում նպատակին տանող քայլերի իմաստը։

Ինչպես նաև կարևոր եմ համարում երեխաների մոտ զարգացնել «մաթեմատիկական մտածողությունը», քանզի, սա ոչ միայն անհրաժեշտ է մաթեմատիկական գիտության կիրառման ժամանակ, այլ նաև ամբողջ կյանքի ընթացքում, տարբեր իրավիճակներում։

Միանշանակ համամիտ եմ մտքի հետ, որ դասավանդողին արդեն վաղուց ծանոթ ապացույցը, անհրաժեշտություն է պարզապես, ներկայացնել նույն էնտուզիազմով, ինչը որ ունեցել եք այն առաջին անգամ լսելիս։ Երեխաները զգում են դասավանդողի մոտեցումը, հետաքրքրվածությունը և այն էներգիան, որը դասավանդողը փոխանցում է, առարկան ներկայացնելիս։

Եռանդուն ուսումնասիրման մասով, հակված եմ այն կարծիքին, որ նախ անհրաժեշտ է երեխայի մոտ՝ եռանդ և հետաքրքրվածություն առաջացնել, մարզել հետազոտական և վերլուծական հմտությունները, այնուհետև ակնկալել տրվածի արդյունքը։ Այս ամենը դոգմատիկ է թվում և բարդ իրագործելի, բայց ամենակարևորը եռանդը և նվիրումը նպատակին, կօգնեն իրագործել այն։

Որպեսզի սովորողի մոտ պահպանվի հետաքրքրվածությունը և հետազոտելու շարժառիթը, կարևոր է, որ ուսուցման գործընթացը չլինի ծանրաբեռնված, հոգնեցնող և հետևաբար տրված ամբողջ հանձնարարությունը ապարդյուն դառնա։ Անհրաժեշտ է չհոգնեցնել ծանրաբեռնվածությամբ, որպեսզի տրվածը ի վերջո հետագայի համար թողնի մնայուն գիտելիքներ։ Ուսումնասիրելով երեխայի հոգեբանությունը և տարբեր երկրների փորձը, համամիտ եմ մտքին, որ կարիք չկա երեխային ստիպել անել որևէ առաջադրանք, եթե երեխան օրինակ խնամում է ծաղիկները, դա նույնպես իր մոտ որևէ հմտություն է զարգացնում և նա դրա կարիքը ունի։

Այնուամենայնիվ չեմ ցանկանում, ամբողջ պատասխանատվությունը վերապահել դասավանդողին, քանզի պետք չէ մոռանալ նաև սովորողների տարբեր լինելը՝ պայմանավորված գենետիկ առանձնահատկություններով, ընտանեկան կարգավիճակով, ծնողների աշխարհայացքով և կրթությանը մոտեցմամբ, ուստի համարձակվում եմ մասնակիրորեն չհամաձայնել Ջորջ Պոյաի մտքին, որ ուսուցիչը եթե չի կարողանում «իրացնել» իր առարկան ապա պետք է առաջնորդվել «գնորդը միշտ ճիշտ է» սկզբունքով, բայց համամիտ եմ այն մասով, որ սովորեցնողը պետք է փորձի հետաքրքրություն առաջացնել։

Վերլուծելով Կանտի ասույթը՝ մարդկային իմացությունը սկսում է փորձով որևէ երևույթ հասկանալու, այնուհետև այդ փորձը վերածվում է հասկացությունների, որը ըմբռնելի է դառնում մարդու համար և երրորդը սեփական մտավոր ընկալումներին համապատասխան կառուցվածք ստանալով։

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s